Wszyscy uczniowie należący do samorządowych szkół podstawowych w Krakowie mają możliwość spożywania gorącego posiłku podczas długiej przerwy. Jest to opcja dobrowolna i płatna, a żywność przygotowywana jest bezpośrednio na terenie placówki, jeśli istnieje taka możliwość, bądź dostarczana w formie gotowej do spożycia. Warunkiem jest spełnianie przez nie norm żywieniowych i przyczynianie się do zrównoważonej diety uczniów.
Zgodnie z obowiązującym prawem, zadaniem każdej szkoły podstawowej, w tym tych o profilu artystycznym realizujących program ogólny, jest zapewnienie jednego ciepłego posiłku dziennie. Oznacza to konieczność stworzenia odpowiedniej infrastruktury umożliwiającej wydawanie i spożywanie obiadów. Choć korzystanie z takiej oferty zależy od decyzji ucznia i opłaty za posiłek, nie ma jednak wymogu posiadania przez szkołę własnej kuchni. Obiady mogą być przygotowane poza placówką i dostarczane jako catering lub we współpracy z agentem.
W Krakowie funkcjonuje 130 szkół podstawowych, z czego w 23 z nich istnieją stołówki służące nie tylko do spożywania, ale również szczególnie tam, gdzie placówki podstawowe są połączone z przedszkolami – do przygotowywania posiłków. Rodzice lub opiekunowie uczniów ponoszą koszty produktów koniecznych do sporządzenia obiadu. W pozostałych przypadkach, ciepłe dania dowożone są jako catering lub przez agentów, a pełne koszty pokrywane są przez rodziców lub opiekunów. Tylko w dwóch leczniczych szkołach podstawowych uczniowie mają gwarantowane codzienne, pełne wyżywienie.
Brak jest jednolitych prawnych norm ustalających cenę jednostkową posiłków, dlatego koszty mogą się różnić w zależności od formy realizacji usług gastronomicznych (catering lub współpraca z agentem). Jeśli obiady przygotowywane są w stołówce, to ich cena ustalana jest przez dyrektora szkoły we współpracy z organem prowadzącym placówkę.
Uczniowie krakowskich szkół mają także możliwość korzystania z dofinansowania do posiłków na podstawie uchwały Rady Miasta Krakowa z roku 2014. Ten program dożywiania jest realizowany przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie. Kryterium dochodowe uprawniające do nieodpłatnych posiłków wynosi 1200 zł na osobę w rodzinie, to jest 200% kryterium dochodowego. Z kolei uczniowie, których dochód na osobę w rodzinie przekracza 1200 zł, ale nie przekracza 1500 zł (czyli 250% kryterium dochodowego), mogą otrzymać dofinansowanie 50% kosztów posiłków. W wyjątkowych przypadkach, kiedy uczeń chce skorzystać z posiłku, dyrektor szkoły może udzielić mu tej pomocy i poinformować o tym MOPS. Nie jest konieczne ustalanie sytuacji materialnej rodziny ucznia. W 2023 roku z dożywiania skorzystało 2487 dzieci i uczniów. Aby uzyskać pomoc, wystarczy zgłosić się do filii MOPS odpowiedniej dla miejsca zamieszkania.
W wielu krakowskich placówkach podstawowych możemy znaleźć sklepiki lub automaty oferujące zdrowe przekąski. Spełniają one normy dotyczące zawartości cukru, tłuszczu i soli, które są określane przez ministra zdrowia. Wszystkie szkoły podstawowe w Krakowie angażują się również w realizację programów i projektów promujących zdrowe nawyki żywieniowe wśród swoich uczniów, takich jak wykłady, warsztaty kulinarne czy uprawa szkolnych ogródków.
